روز چهارشنبه 7 فروردین شرکت آرامکوی عربستان سعودی اعلام کرد که در قراردادی تاریخی با شرکت سابیک 70 درصد سهام این شرکت را به ارزش 69.1 میلیارد دلار از صندوق سرمایهگذاری دولتی عربستان خریداری کرده است. بدین ترتیب شرکت آرامکوی سعودی بیش از پیش بزرگتر شده و فرصتی مناسب برای دولت عربستان جهت کاهش وابستگی خود به نفت ایجاد خواهد شد.
سابیک یکی از پنج شرکت بزرگ تولیدکننده مواد شیمیایی در جهان است که در سال 1976 شروع به کار کرد. ظرفیت این شرکت که در بیش از 50 کشور جهان فعالیت دارد 62 میلیون تن در سال است. ظرفیت تولیدی آرامکو 17 میلیون تن در سال است.
ولیعهد عربستان سعودی، محمد بن سلمان، قصد دارد که طبق برنامهای به نام “چشمانداز 2030 سعودی” اصلاحاتی در بخشهای اقتصادی و اجتماعی انجام دهد. یکی از اصلیترین اصلاحات اقتصادی، فاصله گرفتن از اقتصاد تماما نفتی است.
نخستین برنامه ولیعهد برای جمعآوری بودجه مورد نظر جهت پیادهسازی طرحهای اقتصادی جدید آن بود که 5 درصد از سهام شرکت آرامکو در بورس عرضه شود. طبق محاسبات عربستان، فروش این بخش از سهام آرامکو 100 میلیارد دلار پول وارد صندوق سرمایهگذاری این کشور میکرد که میتوانست کمک شایانی به تنوع بخشیدن به اقتصاد سعودی کند.
پس از دخالت شاه سلمان، این طرح بطور کلی لغو شد و مقامات سعودی به دنبال راههای دیگری برای تامین بودجه مورد نظرشان رفتند. هرچند برخی از سران سعودی هنوز اعلام میکنند که طرح عرضه اولیه عمومی آرامکو لغو نشده و تنها زمان آن عوض شده و به سال 2021 موکول شده است. خرید سابیک پول قابل توجهی را وارد صندوق سرمایهگذاری که موتور اصلی اقتصاد عربستان است میکند. در شرایطی که عمده تحلیلگران جهان روند اجرای سند چشمانداز 2030 سعودی را “آرام و قابل صرفنظر” میدانند، این موضوع میتواند پاسخ خوبی به منتقدان باشد.
صندوق سرمایهگذاری دولتی عربستان در سال 1971 و با هدف تمرکز بر سرمایهگذاری داخلی شکل گرفت. این صندوق هماکنون در بیش از 200 شرکت سرمایهگذاری کرده است. همچنین توانسته است به شریکی استراتژیک برای صندوقهای بینالمللی از جمله Blackstone و سافت بانک ژاپن تبدیل شود.
جایگزینی خرید سابیک بجای عرضه آرامکو، راهحل کوتاه مدت سعودی برای تامین مالی پروژههای خود است. مدیران آرامکو همچنین اعلام کردند که هیچ برنامهای برای خرید 30 درصد باقیمانده ندارند.
عربستان سعودی قصد دارد که در دهه آینده بیش از 100 میلیارد دلار در ساخت پالایشگاه و پروژهای شیمیایی جدید سرمایهگذاری کند. بدین ترتیب، میتواند توازن را میان فعالیتهای بالادستی و پاییندستی خود ایجاد کند. شرکت آرامکو قصد دارد که روزانه بین 2 تا 3 میلیون بشکه نفت پالایش کند تا گامی در جهت رسیدن به هدف خود که تامین یک سوم از تقاضای جهان تا سال 2030 است را عملی سازد.
سال گذشته غول نفتی دولتی آرامکو و سابیک قراردادی را برای ساخت یک مجتمع ۲۰ میلیارد دلاری برای تبدیل نفت به مواد شیمیایی امضا کردند. این پروژه بزرگ‌ترین تاسیسات تبدیل نفت به مواد شیمیایی در جهان و نخستین تاسیسات از این نوع در عربستان سعودی است. این مجتمع روزانه حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت سبک را برای تولید سالانه ۹ میلیون تن مواد شیمیایی مصرف خواهد کرد. همچنین در این مجتمع روزانه ۲۰۰ هزار بشکه دیزل برای استفاده داخلی، تولید خواهد شد. علاوه بر آن، مجتمع جدید ۳۰ هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد و ۱.۵ درصد به تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی تا سال ۲۰۳۰ اضافه میکند.
شرکت آرامکو اصلیترین دارایی پادشاهی سعودی است و سران آن به هیچوجه تمایل ندارند که اطلاعات این شرکت در دسترس عموم قرار بگیرد. عرضه عمومی سهام آرامکو این شرکت را مجبور میکرد که درباره اطلاعات مالی خود شفافسازی کند. این درحالی است که با تامین مالی از طریق خرید سابیک، دیگر نیازی به شفافیت نیست و بدین ترتیب مقامات سعودی به آنچه که خواستارش بودند دست یافتند، یعنی عدم افشای اطلاعات.
مطالب بیشتر