اوپک دارای ظرفیت اضافی برای جبران کمبود عرضه نفت ایران است، اما این اراده را دارد؟
برقراری مجدد تحریمها علیه صادرات نفت ایران، وضعیت درگیریها در لیبی و افت شدید تولید در ونزوئلا سبب شده است تا سطح ظرفیت مازاد اوپک بار دیگر مورد توجه قرار بگیرد.
پس از آنکه ایالات متحده اعلام کرد که معافیتهای نفتی صادر شده برای هشت کشور مشتری ایران را تمدید نخواهد کرد، مقامات کشورهای عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز اظهار کردند که برای اطمینان یافتن از وضعیت پایدار در بازار جهانی نفت با آمریکا همکاری خواهند کرد.
کشورهای عضو اوپک در مارس مارس در مجموع 30.23 میلیون بشکه نفت در روز تولید کردند، پایینترین سطح در طی چهار سال اخیر. بر اساس تخمین آژانس بینالمللی انرژی، ظرفیت تولید مازاد اوپک ۳.۳ میلیون بشکه در روز است. از این میزان 2.2 میلیون بشکه در روز سهم عربستان سعودی است.
اگر ایالات متحده در هدف خود که رساندن صادرات نفت ایران به صفر است موفق باشد، در شدیدترین سناریو 1.2 میلیون بشکه در روز از عرضه نفت بازار کاسته خواهد شد. ظرفیت مازاد اوپک عددی بالاتر از این مقدار است.
عربستان سعودی و امارات، دو معمار اصلی این طرح، علیرغم آنکه توانایی جبران عرضه نفت را دارند ولی احتمال مراقب خواهند بود تا از میزان سهم خود تجاوز نکنند تا همچنان اتحاد بین کشورهای عضو اوپک حفظ شود.
عربستان سعودی قادر است تولید خود را 500 هزار بشکه در روز افزایش دهد و همچنان از سقف سهمیه تعیین شده تخطی نکند. امارات نیز تا رسیدن به سقف سهمیه خود 200 هزار بشکه در روز میتواند تولید خود را افزایش دهد.
کشورهای عضو اوپک، روسیه و هشت کشور غیر اوپک دیگر که در توافق کاهش تولید حضور دارند در 25 ژوئن (4 تیر) با یکدیگر دیدار خواهند داشت تا درباره ادامه توافق کاهش تولید که در انتهای همان ماه به پایان میرسد رایزنی کنند.
برخی معتقدند که مقامات کشورهای حوزه خلیج فارس مدتهاست که با یکدیگر همصدا نبودهاند و منتظر هستند تا زمان آغاز تحریمها علیه ایران (2 مه) فرارسد تا واکنش بازار را نسبت به این موضوع مشاهده کنند.
وزارت انرژی آمریکا معتقد است که سختتر کردن شرایط بر صادرات نفت ایران سبب خواهد شد که توافق کاهش تولید میان اوپک و غیر اوپک پایان یابد.
برایان هوک، مقام آمریکای که مسئول مستقیم ارائه تحولات درباره ایران است، اظهار کرده است که از شرایط بازار بسیار خرسند است و روندهایی که مشاهده میشود همگی مثبت هستند.
خالد الفاضل، وزیر نفت کویت، نیز گفت که منتظر میماند تا واکنش بازار و افزایش یا کاهش قیمت نفت را پس از اجرایی شدن تحریمها علیه ایران مشاهده کند و سپس درباره آن تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.
ریسک عرضه
اوپک به دنبال آن است که اتفاقات تابستان گذشته مجددا تکرار نشوند.
پس از آنکه آمریکا اعلام کرد از برجام خارح خواهد شد، ایران نیز دست به مقابله زد و اعلام کرد که درصورتیکه ایران نتواند نفت صادر کند، اجازه نخواهد داد که سایر کشورها نیز عرضه خود را انجام دهند.
تولید نفت ونزوئلا در سه ماهه گذشته 430 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. همچنین اختلافات داخلی عرضه 1.1 میلیون بشکه در روز از نفت تولیدی لیبی را با تهدید جدی مواجه کرده است. مشکلاتی که در خط لوله انتقال نفت نیجریه ایجاد شده است نیز سبب شده تا 150 هزار بشکه در روز از تولید این کشور نیز کاسته شود. در الجزایر و سودان نیز تولید نفت با مشکلاتی روبرو شده است.
همه موارد ذکر شده در بالا سبب میشود که عرضه نفت در پی به صفر رسیدن صادرات ایران با ریسکی اساسی مواجه شود که نگرانی درباره افزایش قیمت نفت را تشدید میکند.
ظرفیت مازاد تولید کشورهای اوپک در جدول زیر آمده است.
مطالب بیشتر