صادرات نفت ایران به ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است. بحران سیاسی بر تولید و صادرات نفت لیبی و ونزوئلا سایه انداخته است. به‌رغم همه این عوامل، بهای نفت در بازارهای جهانی کاهشی شدید داشته است. علت این پدیده چیست؟
بحران‌های سیاسی و به‌ویژه بحران در کشورهای تولید کننده نفت، به لحاظ منطقی باید منجر به افزایش بهای نفت خام در بازارهای جهانی شوند. این در حالی است که بهای نفت خام ظرف روزهای گذشته به نازل‌ترین سطح خود در سال جاری رسیده است.
بهای هر بشکه نفت اینترمدیت تگزاس در روز جمعه سوم خرداد (۲۴ مه) به کمتر از ۶۰ دلار رسید. هر بشکه نفت برنت دریای شمال نیز حدود ۶۸ دلار معامله شد که حتی نازل‌تر از میانگین درازمدت بهای این فراورده در بازارهای جهانی است.
کارشناسان بازارهای جهانی نفت از حراج نفت خام در شرایط کنونی سخن می‌گویند. این در حالی است، که بحران‌ها و تحریم‌ها باعث کاهش عرضه نفت در سطح جهانی شده است.
بحران، تحریم و بهای نفت
روزنامه اقتصادی «هندلزبلات» روز جمعه ۲۴ مه با انتشار گزارشی خبر از کاهش بهای مواد خام داده است. بنا بر نظر کارشناس اقتصادی این روزنامه، کاهش بهای نفت را نمی‌بایست مستقل از کاهش بهای فلزات صنعتی دید. کاهش بها به‌ویژه در مورد مس دیده می‌شود.
در همین رابطه بهای هر بشکه نفت برنت ظرف هفته گذشته، کاهشی هفت درصدی داشته است. از بهای دیگر انواع نفت خام نیز تقریبا به همین نسبت کاسته شده است.
این روزنامه نوشته است که بهای هر تن مس در آمریکا برای نخستین بار در سال جاری به زیر ۵۹۰۰ دلار رسیده است. بهای آلومینیوم، قلع و روی نیز به شدت کاهش یافته است.
این در حالی است که تحریم‌های نفتی ایران و در ادامه آن تشدید تنش در خلیج فارس به‌موازات بحران سیاسی در ونزوئلا و بی‌ثباتی دامن‌گستر در لیبی، تولید و عرضه نفت در سطح جهانی را کاهش داده است.
بر اساس گزارشی که رویترز از میزان صادارت نفت ایران منتشر کرده است، عدم تمدید معافیت هشت کشور خریدار نفت ایران از سوی آمریکا باعث آن شده که صادرات نفت ایران به ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسد. به این ترتیب، میزان صادرات ایران به یک پنجم میزان دوره زمانی پس از توافق هسته‌ای کاهش یافته است.
حتی کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه‌ای تولید اوپک و کشورهای غیرعضو این سازمان، به‌ویژه روسیه نیز نتوانسته تاثیری در افزایش بهای نفت خام داشته باشد. قرار مربوط به کاهش تولید یاد شده، ماه ژوئن به پایان می‌رسد و روشن نیست که آیا روسیه و عربستان چنین سیاستی را تمدید خواهند کرد یا خیر.
علت‌های ناظر بر کاهش بهای نفت
کارشناسان دو دسته علت را برای توضیح پدیده سیر نزولی بهای نفت خام برمی‌شمارند. نخست اینکه، کشورهای وارد کننده نفت خام در سایه نگرانی‌های موجود اقدام به ذخیره کردن نفت کرده‌اند.
علت دوم یا علت اصلی کاهش بهای نفت خام که باید در همراهی با کاهش بهای فلزات صنعتی دیده شود، اثرات ناشی از جنگ تجاری آمریکا با چین و کشورهای دیگر است.
در اثر این جنگ تجاری، آهنگ رشد اقتصادی در جهان کاهش یافته است. کاهش بهای نفت خام و برخی از فلزات صنعتی، به طور غیرمستقیم حکایت از کاهش نرخ رشد اقتصادی و نگرانی سرمایه‌گذاران دارد.
به این ترتیب می‌توان گفت که کاهش آهنگ رشد اقتصادی در جهان و جنگ تجاری موجود تاثیرات منفی خود را بر روی اقتصاد آمریکا نیز برجای نهاده است.
مطالب بیشتر: